ความสำคัญของการฟัง
การสื่อสารในชีวิตประจำวันของคนเราใช้การฟังมากกว่าทักษะอย่างอื่น การฟังเป็นความสามารถในการรับรู้สิ่งที่ได้ยินแล้ว สามารถตีความหรือจับใจความสิ่งที่รับรู้นั้นสามารถเข้าใจและจดจำไว้ได้ ซึ่งเป็นความสามารถทางสติปัญญาที่ต้องอาศัยการฝึกฝนบ่อย ๆ ผู้ที่ผ่านการฝึกทักษะการฟัง จะมีทักษะสูงกว่าผู้ที่ไม่ได้ฝึกและทักษะการฟังจะเพิ่มพูนขึ้นโดยการฝึก ซึ่งจะต้องทำเป็นเวลานาน อาจกล่าวได้ว่าต้องฝึกตลอดชีวิต
แผนภูมิอัตราส่วนของการใช้ภาษาเพื่อการสื่อสารแต่ละทักษะ
จากแผนภูมิจะเห็นว่าการสื่อสารในชีวิตประจำวันของคนเราใช้การฟังมากกว่าทักษะอย่างอื่น การฟังเป็นความสามารถในการรับรู้สิ่งที่ได้ยินแล้ว สามารถตีความหรือจับใจความสิ่งที่รับรู้นั้นสามารถเข้าใจและจดจำไว้ได้ ซึ่งเป็นความสามารถทางสติปัญญาที่ต้องอาศัยการฝึกฝนบ่อย ๆ ผู้ที่ผ่านการฝึกทักษะการฟัง จะมีทักษะสูงกว่าผู้ที่ไม่ได้ฝึกและทักษะการฟังจะเพิ่มพูนขึ้นโดยการฝึก ซึ่งจะต้องทำเป็นเวลานาน อาจกล่าวได้ว่าต้องฝึกตลอดชีวิต
จุดมุ่งหมายของการฟัง
การฟังจะประสบผลสำเร็จได้ ต้องมีจุดมุ่งหมายที่แน่นอนชัดเจน จุดมุ่งหมายการฟังแต่ละครั้งจะแตกต่างกัน
การฟังเพื่อจับใจความสำคัญ
ใจความสำคัญมีความหมายเช่นเดียวกับคำว่าประเด็นสำคัญของเนื้อเรื่อง ข้อใหญ่ใจความ แก่นสาร
สาระสำคัญ ความคิดหลัก และมีลักษณะเป็นข้อความโดยสรุปที่เป็นแก่นแท้ของสารหรือความคิดที่เป็นหลักสำคัญของสารนั้น ๆ
การฟังเพื่อความรู้
การฟังเพื่อความรู้ ได้แก่การฟังเรื่องราวที่เป็นวิชาการ ข่าวสาร และข้อแนะนำต่าง ๆ การฟังเพื่อความรู้จำเป็นต้องฟังให้เข้าใจและจดสาระสำคัญได้ ฉะนั้นจึงต้องฟังโดยตั้งใจฟัง โดยมีสมาธิ จึงจะบรรลุจุดมุ่งหมายในการฟัง ความรู้ที่ได้รับในการฟังแต่ละครั้ง ต้องอาศัยความรู้เดิมหรือประสบการณ์เดิมด้วย จึงจะทำให้เข้าใจเรื่องนั้น ๆ ดีขึ้น และต้องแยกให้ได้ว่าตอนใดเป็นความรู้สึกนึกคิด ตอนใดเป็นข้อเท็จจริง หรือตอนใดเป็นความคิดเห็นของผู้พูด
การฟังเพื่อความบันเทิง
การฟังเพื่อความบันเทิง คือการฟังเรื่องราวที่สนุกสนานเพลิดเพลิน ทำให้ผ่อนคลายความตึงเครียด ช่วยให้จิตใจเบิกบานแจ่มใส ลืมความกังวลต่าง ๆ ได้
การฟังเพื่อความบันเทิง ผู้ฟังอาจเกิดอารมณ์และความรู้สึกเพลิดเพลินเมื่อได้ฟังเสียง อาจเป็นเสียงมนุษย์ เสียงดนตรี เสียงธรรมชาติ หรือการได้ฟังเรื่องราวที่พอใจ การฟังเสียงอ่านหนังสือนิยาย อ่านทำนองเสนาะ เป็นต้น
การฟังเพื่อแสดงความคิดเห็น
การฟังเพื่อแสดงความคิดเห็น ทุกคนมีอิสระในการคิด หากความคิดนั้นได้ผ่านการไตร่ตรองตามขั้นตอนที่เหมาะสมแล้วก็ควรเป็นที่พอใจ การแสดงความคิดเห็นเป็นกระบวนการ เกี่ยวข้องกับการประเมินคุณค่าของสาร โดยปรกติแล้วมนุษย์ย่อมมีความคิดอยู่ตลอดเวลา แล้วถ่ายทอดความคิดนั้นเป็นภาษาพูดหรือภาษาเขียนตามกาลเทศะอันควรที่ตนพอใจหรือเหมาะสม ฉะนั้นการฟังเพื่อแสดงความคิดเห็นจึงเป็นการฟัง เพื่อแสวงหาเหตุผลและข้อเท็จจริง
การฟังเพื่อการวิเคราะห์
การวิเคราะห์ คือ การแยกแยะส่วนต่าง ๆ ของสารออกมาพิจารณาอย่างละเอียดถี่ถ้วน นับว่าเป็นกิจกรรมที่สำคัญมากเพราะผลของการวิเคราะห์ เราจะนำไปวินิจ วิจารณ์และวิพากษ์ในลำดับต่อไป
ประโยชน์ของการฟังเพื่อการวิเคราะห์
การฟังเพื่อการวิเคราะห์ มีประโยชน์ต่อผู้ฟังเป็นอย่างยิ่ง เพราะผลของการวิเคราะห์เราจะนำไปวินิจ วิจารณ์ และวิเคราะห์ในโอกาสต่อไป การวิเคราะห์ทำให้ผู้ฟังต้องใช้วิจารณญาณ และแยกแยะส่วนต่าง ๆ ของสารออกพิจารณาอย่างละเอียด
ประเภทของสาร
ในการแบ่งประเภทของสารโดยยึดเนื้อหาเป็นสิ่งสำคัญนั้น สามารถแบ่งได้ 3 ประเภท ได้แก่
1. สารที่ฟังแล้วให้ความรู้2. สารที่ฟังแล้วเกิดการโน้มน้าวใจ3. สารที่ฟังแล้วเกิดการจรรโลงใจ
การฟังอย่างไรจึงจะเกิดประโยชน์นั้น ผู้ฟังต้องตั้งจุดมุ่งหมายของการฟังแต่ละครั้งให้ชัดเจนเช่นจะฟังเพื่อความบันเทิงเพียงอย่างเดียว หรือฟังแล้วได้ความรู้ แนวคิดไปด้วย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความตั้งใจและจุดมุ่งหมายของผู้ฟังนั่นเอง
แผนภูมิอัตราส่วนของการใช้ภาษาเพื่อการสื่อสารแต่ละทักษะ
จากแผนภูมิจะเห็นว่าการสื่อสารในชีวิตประจำวันของคนเราใช้การฟังมากกว่าทักษะอย่างอื่น การฟังเป็นความสามารถในการรับรู้สิ่งที่ได้ยินแล้ว สามารถตีความหรือจับใจความสิ่งที่รับรู้นั้นสามารถเข้าใจและจดจำไว้ได้ ซึ่งเป็นความสามารถทางสติปัญญาที่ต้องอาศัยการฝึกฝนบ่อย ๆ ผู้ที่ผ่านการฝึกทักษะการฟัง จะมีทักษะสูงกว่าผู้ที่ไม่ได้ฝึกและทักษะการฟังจะเพิ่มพูนขึ้นโดยการฝึก ซึ่งจะต้องทำเป็นเวลานาน อาจกล่าวได้ว่าต้องฝึกตลอดชีวิต
จุดมุ่งหมายของการฟัง
การฟังจะประสบผลสำเร็จได้ ต้องมีจุดมุ่งหมายที่แน่นอนชัดเจน จุดมุ่งหมายการฟังแต่ละครั้งจะแตกต่างกัน
การฟังเพื่อจับใจความสำคัญ
ใจความสำคัญมีความหมายเช่นเดียวกับคำว่าประเด็นสำคัญของเนื้อเรื่อง ข้อใหญ่ใจความ แก่นสาร
สาระสำคัญ ความคิดหลัก และมีลักษณะเป็นข้อความโดยสรุปที่เป็นแก่นแท้ของสารหรือความคิดที่เป็นหลักสำคัญของสารนั้น ๆ
การฟังเพื่อความรู้
การฟังเพื่อความรู้ ได้แก่การฟังเรื่องราวที่เป็นวิชาการ ข่าวสาร และข้อแนะนำต่าง ๆ การฟังเพื่อความรู้จำเป็นต้องฟังให้เข้าใจและจดสาระสำคัญได้ ฉะนั้นจึงต้องฟังโดยตั้งใจฟัง โดยมีสมาธิ จึงจะบรรลุจุดมุ่งหมายในการฟัง ความรู้ที่ได้รับในการฟังแต่ละครั้ง ต้องอาศัยความรู้เดิมหรือประสบการณ์เดิมด้วย จึงจะทำให้เข้าใจเรื่องนั้น ๆ ดีขึ้น และต้องแยกให้ได้ว่าตอนใดเป็นความรู้สึกนึกคิด ตอนใดเป็นข้อเท็จจริง หรือตอนใดเป็นความคิดเห็นของผู้พูด
การฟังเพื่อความบันเทิง
การฟังเพื่อความบันเทิง คือการฟังเรื่องราวที่สนุกสนานเพลิดเพลิน ทำให้ผ่อนคลายความตึงเครียด ช่วยให้จิตใจเบิกบานแจ่มใส ลืมความกังวลต่าง ๆ ได้
การฟังเพื่อความบันเทิง ผู้ฟังอาจเกิดอารมณ์และความรู้สึกเพลิดเพลินเมื่อได้ฟังเสียง อาจเป็นเสียงมนุษย์ เสียงดนตรี เสียงธรรมชาติ หรือการได้ฟังเรื่องราวที่พอใจ การฟังเสียงอ่านหนังสือนิยาย อ่านทำนองเสนาะ เป็นต้น
การฟังเพื่อแสดงความคิดเห็น
การฟังเพื่อแสดงความคิดเห็น ทุกคนมีอิสระในการคิด หากความคิดนั้นได้ผ่านการไตร่ตรองตามขั้นตอนที่เหมาะสมแล้วก็ควรเป็นที่พอใจ การแสดงความคิดเห็นเป็นกระบวนการ เกี่ยวข้องกับการประเมินคุณค่าของสาร โดยปรกติแล้วมนุษย์ย่อมมีความคิดอยู่ตลอดเวลา แล้วถ่ายทอดความคิดนั้นเป็นภาษาพูดหรือภาษาเขียนตามกาลเทศะอันควรที่ตนพอใจหรือเหมาะสม ฉะนั้นการฟังเพื่อแสดงความคิดเห็นจึงเป็นการฟัง เพื่อแสวงหาเหตุผลและข้อเท็จจริง
การฟังเพื่อการวิเคราะห์
การวิเคราะห์ คือ การแยกแยะส่วนต่าง ๆ ของสารออกมาพิจารณาอย่างละเอียดถี่ถ้วน นับว่าเป็นกิจกรรมที่สำคัญมากเพราะผลของการวิเคราะห์ เราจะนำไปวินิจ วิจารณ์และวิพากษ์ในลำดับต่อไป
ประโยชน์ของการฟังเพื่อการวิเคราะห์
การฟังเพื่อการวิเคราะห์ มีประโยชน์ต่อผู้ฟังเป็นอย่างยิ่ง เพราะผลของการวิเคราะห์เราจะนำไปวินิจ วิจารณ์ และวิเคราะห์ในโอกาสต่อไป การวิเคราะห์ทำให้ผู้ฟังต้องใช้วิจารณญาณ และแยกแยะส่วนต่าง ๆ ของสารออกพิจารณาอย่างละเอียด
ประเภทของสาร
ในการแบ่งประเภทของสารโดยยึดเนื้อหาเป็นสิ่งสำคัญนั้น สามารถแบ่งได้ 3 ประเภท ได้แก่
1. สารที่ฟังแล้วให้ความรู้2. สารที่ฟังแล้วเกิดการโน้มน้าวใจ3. สารที่ฟังแล้วเกิดการจรรโลงใจ
การฟังอย่างไรจึงจะเกิดประโยชน์นั้น ผู้ฟังต้องตั้งจุดมุ่งหมายของการฟังแต่ละครั้งให้ชัดเจนเช่นจะฟังเพื่อความบันเทิงเพียงอย่างเดียว หรือฟังแล้วได้ความรู้ แนวคิดไปด้วย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความตั้งใจและจุดมุ่งหมายของผู้ฟังนั่นเอง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น